Người ta còn biết rằng có những người lính trẻ khi ngã xuống còn nguyên bài thơ này trong balô như một nỗi niềm yêu dấu để động viên, khích lệ. Bài thơ về hương bưởi đã giúp người chiến sĩ tìm được những giây phút dịu lòng trong đạn bom, khói lửa.
Khung cửa sổ hai nhà cuối phố là cửa sổ ở phố Yên Phụ , Hà Nội, nơi gia đình nhà thơ sống. Đôi bạn ngày xưa học chung một lớp trong bài thơ là em trai thứ 6 của nữ thi sĩ và cô bạn. Anh đã lên đường khi lời yêu còn chưa lên môi. Chỉ có tấm lòng của người chị đa cảm, lãng mạn để cho hương bưởi trong khăn tay cô gái hàng xóm tiễn em mình.
Một thời gian sau, từ chiến trường khốc liệt, cậu em viết thư về cho chị gái: "Em nghe đài ngâm bài thơ Hương thầm của chị". Chị Nhàn chưa kịp viết thư cho em kể rằng "Bài thơ viết về em đó", thì người em trai vui tính Phan Hữu Khải của chị đã hy sinh.
Không ngờ bài thơ đã đúng như cái tên Hương thầm, cứ lặng lẽ đến mức ngay cả những người trong cuộc "tử biệt, sinh ly" cũng không được biết. Và rồi người ta hình dung ra nữ sĩ đã làm bài thơ về cuộc tiễn đưa của chính mình. Họ còn cho rằng người đi ấy là mối tình thầm của chị.
Chồng chị - nhà thơ Thi Nhị - qua đời khi chị mới 32 tuổi. Chị một mình nuôi con gái , chống chọi với nỗi cô đơn, chống chọi với những yêu thương không bến nương neo mà chị vẫn vui vẻ, khiêm nhường.
Có người thương mẹ con chị, nhưng hoàn cảnh không thuận, nên chị vẫn ở vậy ,nhưng trong tâm khảm chị vẫn thầm ao ước: "Giá như đi làm về có người ngồi đợi, lúc nấu cơm, rửa bát có người ngồi gần đó nói chuyện, khi đi công tác có người dậy sớm dắt hộ xe".
Thơ và đời như vậy nhưng thời gian thì cứ trôi lạnh lùng. Người đàn bà thân thiện là thế, đại diện cho một thế hệ lãng mạn và cam chịu là thế, lại tiếp tục với hương thầm trong những đêm thao thức: "Người yêu ngày ấy đâu rồi/ Chỉ câu thơ sống cùng tôi tuổi già".
Ngoài những tập thơ của chị đã được xuất bản như: Tháng Giêng Hai, Hương thầm, Chân dung người chiến thắng, Bông hoa không tặng, Nghiêng về anh, Bài thơ cuộc đời... Chị còn viết rất nhiều truyện cho thiếu nhi mà truyện nào cũng rất đặc sắc. Như Xóm đê ngày ấy, Bỏ trốn, Tuổi trăng rằm...
Chị là người hóm hỉnh và có duyên không chỉ trong thơ mà còn ở cả trong đời nữa. Chị bảo người biết tếu là người thông minh , mẫu người đàn ông của chị phải biết đùa ,chả thế mà chị còn ngẫu hứng sáng tác “Tôi bây giờ chỉ bạn với ma thôi! - Có kẻ bảo ta là đồ ngu, coi ta như đứa ở - Có người sàm sỡ như ta là cave - Có đứa khen ta bốc trời như ta là con ngốc - Có thằng nói yêu ta rồi đem gái đến khoe...”.
Phan Thị Thanh Nhàn Sinh năm: 1943. Đã ngót ba chục năm chị không ngơi hương khói cho chồng dù rất nhiều lần chuyển đổi chỗ ở cũng như chuyển đổi cuộc sống. Nếu ông Trời không bắt chị phải chịu cảnh goá bụa sớm như vậy thì chắc chắn chị sẽ là người đàn bà hạnh phúc. Chắc chắn chị sẽ cho ra đời những bài thơ ngợi ca hạnh phúc hay hơn nhiều
Hương Thầm
Cửa sổ hai nhà cuối phố
Không hiểu vì sao không khép bao giờ.
Đôi bạn ngày xưa học cùng một lớp
Cây bưởi sau nhà ngan ngát hương đưa.
Giấu một chùm hoa sau chiếc khăn tay,
Cô gái ngập ngừng sang nhà hàng xóm,
Bên ấy có người ngày mai ra trận
Họ ngồi im không biết nói năng chi
Mắt chợt tìm nhau rồi lại quay đi,
Nào ai đã một lần dám nói ?
Hoa bưởi thơm cho lòng bối rối
Anh không dám xin,
Cô gái chẳng dám trao
Chỉ mùi hương đầm ấm thanh tao
Không dấu được cứ bay dịu nhẹ.
Cô gái như chùm hoa lặng lẽ
Nhờ hương thơm nói hộ tình yêu .
(Anh vô tình anh chẳng biết điều
Tôi đã đến với anh rồi đấy...)
Rồi theo từng hơi thở của anh
Hương thơm ấy thấm sâu vào lồng ngực
Anh lên đường
Hương thơm sẽ theo đi khắp
Họ chia tay
Vẫn chẳng nói điều gì
Mà hương thầm thơm mãi bước người đi
Không chắc chắn
Vắng anh tôi không khóc không buồn
Gặp anh tôi không thấy choáng váng
Nhưng xa lâu tôi thấy mình thiếu thốn
Tôi thấy mình mong nhớ ai
Và lòng buồn tôi lại hỏi tôi
Tình yêu hay tình bạn?
Anh đi xa tôi không nhớ ngay đâu
Nhưng thỉnh thoảng anh hiện về trong tâm trí
Tôi băn khoăn suy nghĩ
bạn hay yêu?
Đôi khi tôi có chuyện khổ đau
Tôi không nghĩ phải cùng anh thổ lộ
Chân cứ bước lang thang trên phố
Bỗng bất ngờ tới trước cửa nhà anh
Cái gì với tôi đây
bạn hay yêu đó?
Và một tối ngoài trời mưa gió
Dưới ánh đèn ta trò chuyện lan man
Tôi tưởng mình chết đi trong sự dịu dàng
Nhưng trái tim đập dồn cho biết tôi còn sống
Trái tim đập vang câu hỏi lớn
bạn hay yêu?
Nếu anh trở lại
Nếu trở lại cùng em xin anh đừng để quên ánh mắt
Nếu trở lại cùng em xin anh đừng để quên nụ cười
Vì mùa xuân đã trở lại rồi
Đất cằn khô đã xanh mướt cỏ tươi
Vườn khô héo lá cành đã rợp trời hoa nở
Có lẽ nào nét mặt anh ủ rũ
Có lẽ nào trái tim anh buồn đau?
Nếu bây giờ ta trở lại cùng nhau
Em chẳng nhớ đâu những ngày ta xa cách
Em chẳng nhớ đâu những ngày anh vắng mặt
Em không nhớ gì chuyện đó đâu anh
Ta đã có cùng nhau bao năm tháng trong lành
Em chỉ gửi nềim vui
chỉ ghi nhớ nét mặt anh tươi rói
Hãy trở lại cùng em như mùa xuân đã tới
Bàn tay
Bàn tay em để trần
Ngón đan vào năm tháng
Dẫu đêm đông buốt tê
Hay trưa hè cháy nắng.
Bàn tay như ánh mắt
Nói chiều sâu tâm tư
Cũng dịu dàng mở khép
Đón nhận và đưa cho
Bàn tay em âu lo
Khi đắp đê mùa lũ
Lại bàn tay cần cù
Cơm nước rồi may vá
Hè tay làm làn gió
Quạt cho anh giấc nồng
Đông- ngón như tia nắng
Tay nhen lên bếp hồng
Và khi em ngồi viết
Tay như có tâm hồn
Lúc ngập ngừng suy nghĩ
Khi lướt như sóng dồn
Chỉ mỗi lần đặt nhẹ
Trên vầng trán của anh
Bàn tay em yên nghỉ
Sau bao nhiêu nhọc nhằn
Bất ngờ
Bất ngờ ai bỗng gọi “em’’
Cho tôi bối rối lặng im mỉm cười
Bất ngờ ở tuổi bốn mươi
Băn khoăn bỡ ngỡ như hồi mười lăm
Bất ngờ từng bữa cơm ăn
Tiếng cười đầm ấm nếp nhăn bỗng nhoà
Bất ngờ bề bộn cửa nhà
Áo đàn ông giặt sao mà thương thương
Muốn quăng trăm việc đời thường
Một mình thôi, với yêu thương bất ngờ
Núi, biển, em và anh
Ở một nơi núi thò chân xuống biển
Khoảng trắng nhỏ nhoi là bãi cát ta ngồi
Anh yêu núi còn em thì thích biển
Tự bao giờ núi và biển sánh đôi
Núi với biển cứ nhoài người ra mãi
Biển xô vào nên sóng vỗ âm vang
Anh yêu núi, anh ngồi ngăn sóng lại
Em dang tay, sợ núi lăn ra dần
Bãi cát ta ngồi nhỏ nhoi như vạt áo
Là đại dương của biển đấy em ơi
Là lũng thấp, đèo cao núi không leo nổi
Biển kề bên mà chẳng thể ôm vào
Cái khoảng cách giữa hai ta cũng vậy
Một gang tay dù vời vợi muôn trùng
Em xích lại hay chờ anh xích lại
Biển xô vào sao núi cứ phân vân ?
Nếu lỡ hẹn biển vẫn nằm nguyên đấy
Sóng ra khơi, rồi sóng lại quay về
Núi giận dỗi, núi chẳng đi đâu được
Trói buộc rồi tình ái với nhiêu khê
Em yêu biển nhưng em không là biển
Khi xa nhau đâu biết lối quay tìm
Anh yêu núi và anh không là núi
Bước chân nào đứng lại với thời gian
Cho nên núi dẫu thò chân xuống biển
Vẫn chừa ra một khoảng trắng ta ngồi
Anh yêu núi còn em thì thích biển
Vẫn để dành một nỗi nhớ chia đôi!
Rồi có thể
Rồi có thể ta nhìn nhau ngượng ngập
Anh đi cùng cô gái khác xinh tươi
Tôi cố để không rơi nước mắt
Còn ai đâu thương mến dỗ cho nguôi
Rồi có thể vợ và con ríu rít
Anh nhẹ nhàng quên hết chuyện đôi ta
Anh hối hả đón cuộc đời hạnh phúc
Tôi bàng hoàng mãi chẳng hiểu ra
Rồi có thể đắng cay và đơn độc
Sao hôm nay tôi vẫn thấy yêu đời
Mỗi ngày sống có bao điều đẹp quá
Khi chiều về anh nháy mắt chào vui
Chỉ một phút sống cùng nhau như thế
Tôi đã mang theo đến trọn đời
Con đường
Nếu anh đi với người yêu
Chỉ mong anh nhớ một điều nhỏ thôi
Con đường ta đã dạo chơi
Xin đừng đi với một người khác em
Hàng cây nay đã lớn lên
Vươn cành để lá êm đềm chạm nhau
Hai ta không biết vì đâu
Hai con đường rẽ ra xa nhau hoài
Nếu cùng người mới dạo chơi
Xin anh tránh nẻo đường vui ban đầu
Hà Nội mùa thu
Lâu lắm rồi mới ra đường buổi tối
Hà Nội vào thu quá dịu êm
Gió rất nhẹ làm ánh đèn xao động
Và như xao động cả màn đêm
Đường phố vẫn đông người qua lại
Những đôi lứa nắm nhẹ tay nhau
Từng tốp em trai và em gái
Dạo trên đường ríu rít bên nhau
Một vài quán nước ánh đèn xanh
Kê ghế ra hiên đón gió lành
Vài bác về hưu ngồi đàm đạo
Thoáng nhìn như cảnh ở trong tranh
Như chẳng hề suốt ngày bận rộn
Những công trường xưởng máy lò hơi
Như chẳng hề suốt ngày tất bật
Trong bụi đường áo lấm mồ hôi
Buổi tối mùa thu êm dịu quá
Hoa sữa thơm ngào ngạt khắp đường
Đã bao mùa đến rồi đi mất
Vẫn ngỡ ngàng mùa thu quê hương.
Những bài thơ cũ
Bài thơ tôi viết ngày xưa
Tình sao chân thật ngây thơ ngọt ngào
Bây giờ tóc bạc tuổi cao
Thơ mình mình đọc câu nào cũng thương
Bóng ai như vẫn bên giường
Hình ai như vẫn trên đường song đôi
Nhưng còn đâu nữa thơ ơi
Lời tan giữa bụi đời lấm lem
Với tôi thuở ấy thiêng liêng
Câu thơ đập giữa nhịp tim bất ngờ
Nay còn ai được như xưa
Còn ai xứng với bài thơ tôi cầm
Mà sao lòng vẫn rưng rưng
Đọc câu thơ cũ âm thầm lệ rơi
Người yêu ngày ấy đâu rồi
Chỉ câu thơ sống cùng tôi tuổi già
ST & BS
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét